Do zadań i kompetencji Starosty należy w szczególności:
- sprawowanie funkcji przewodniczącego Zarządu,
- organizowanie pracy Zarządu i kierowanie jego pracą, zatwierdzanie porządku na posiedzenia Zarządu,
- jako przewodniczący Zarządu jest pracodawcą w rozumieniu Kodeksu pracy,
- podejmowanie niezbędnych czynności należących do właściwości Zarządu w sprawach nie cierpiących zwłoki związanych z zagrożeniem interesu publicznego, zagrażających bezpośrednio zdrowiu i życiu ludzkiemu oraz w sprawach mogących spowodować znaczne straty materialne (czynności te wymagają zatwierdzenia na najbliższym posiedzeniu Zarządu),
- wnioskowanie do Rady o wybór Wicestarosty i członków Zarządu,
- wnioskowanie do Rady o powołanie i odwołanie Sekretarza i Skarbnika,
- kierowanie bieżącymi sprawami powiatu i reprezentowanie go na zewnątrz,
- nadzorowanie realizację budżetu,
- realizowanie polityki kadrowej i wspólnie z Sekretarzem odpowiadanie za przestrzeganie przepisów związanych ze stosunkiem pracy,
- wydawanie decyzji w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej jako organ I instancji chyba, że przepisy szczególne przewidują wydawanie tych decyzji przez Zarząd,
- upoważnianie Wicestarosty, pracowników Starostwa, kierowników powiatowych jednostek organizacyjnych oraz powiatowych służb inspekcji i straży do wydawania w swoim imieniu decyzji administracyjnych,
- współdziałanie z Radą i Komisjami Rady w zakresie swego działania,
- na zasadach i w zakresie określonym ustawami reprezentowanie Skarbu Państwa oraz wykonywanie uprawnień właścicielskich,
- sprawowanie zwierzchnictwa w stosunku do powiatowych służb inspekcji i straży tj. w szczególności:
- powoływanie i odwoływanie kierowników tych jednostek w uzgodnieniu z Wojewodą,
- zatwierdzanie programów ich działania,
- uzgadnianie wspólnych działanń tych jednostek na obszarze powiatu,
- w sytuacjach szczególnych kierowanie wspólnymi działaniami tych jednostek,
- w uzasadnionych przypadkach zlecanie przeprowadzenia kontroli.
- udzielanie Wicestaroście i Sekretarzowi upoważnienia do wykonywania niektórych uprawnień zwierzchnictwa służbowego w stosunku do pracowników samorządowych zatrudnionych w Starostwie oraz kierowników powiatowych jednostek organizacyjnych
- określanie polityki kadrowej i płacowej w Starostwie,
- rozstrzyganie sporów kompetencyjnych miedzy jednostkami organizacyjnymi powiatu,
- pełnienie funkcji organu stopnia powiatowego w sprawach obronnych i obrony cywilnej,
- przyjmowanie mieszkańców powiatu w sprawach skarg i wniosków,
- określanie stanowiska lub rodzaje prac zleconych, z którymi może łączyć się dostęp do informacji niejawnych odrębnie dla każdej klauzuli tajności,
- wnioskowanie o reklamowanie od obowiązku pełnienia czynnej służby wojskowej w razie mobilizacji i w czasie wojny,
- wydawanie zarządzeń jako pracodawca,
- dysponowanie zakładowym funduszem świadczeń socjalnych,
- sprawowanie bezpośredniego nadzoru nad działalnością Wicestarosty, Sekretarza, i Skarbnika,
- wykonywanie innych zadań i czynności zastrzeżonych ustawami dla Starosty.